Kısaca fovea Oberaza,

• Önceden açıklanmış yazılı statüye bağlılık,
• Akademik denetime (anında) tâbi olma,
• Test edilmiş modele dayalılık, vd hususlar bir yana
• Sahicileştirme, Öne geçirme,
• Algı hassasiyetini artırma bakımından avantaj sahibidir

Finans piyasaları bakımından siyasi analiz ve risk ölçümleri menkûl kıymet fiyatlamalarında temel parametrelerdendir. Kimi ülkelerin en hayati ya da hacimli finans enstrümanları söz konusu siyasi risk ölçümleriyle fiyatlanmaktadır. Ölçüm esasları yanında açıklama zamanları da kimi aksaklıklara hatta ağır bozukluklara yol açmaktadır.

 

Ülkemiz bakımından siyasi risk ya da istikrar ölçümleri, tarafsızlık bakımından yetersiz, siyasi süreçten ziyadesiyle kopuk yapılabilmektedir. Ölçümler, 50- 60 yıllık dönemde bakıldığında başarılı da değildir. Darbe, muhtıra, ekonomik kriz, siyasi şiddet iklimi, vb geniş ya da dar kapsamlı hangi düzey ve bahiste bakılırsa bakılsın Türkiye için ikaz edici materyale pek rastlanmamıştır. Bu tür ikaz halinde isabeti ya da kapsamının doğruluğu nadirdir.

Siyasi sürecin oluşumu bir yana yaşanması-nakli ve değerlendirilmesi büyük ölçüde medya güdümündedir. Siyasi sürecin sahici ya da kendince ederini; “halk”, girişimci ya da hissedar, hangi kesimden olursa olsun bağımsızca belirleyememektedir. Siyasi sürecin yaratıcısı ile onun ederini belirleyen farklılaşmaktadır. Felsefi maraza bir yana finans piyasaları bakımından “bedel” tayini, ödeyenle belirleyen bakımından farklılaşmaktadır. Medyanın çeşitli sebepten sağlıksız ayrımlanmış yapısı da siyasi süreci sahicileştirmeyi imkânsız kılmaktadır. Kısaca siyasi sürecin sahici ederini belirleme esaslarını yeniden değerlendirmek ve gereğini yapmak şarttır. Buna sahicileştirme işlevi diyelim.

Güncel problem, ölçüm yapan az sayıda yurt dışı kaynaklı oluşumun açıklama zamanlamalarıdır: Siyasi süreç yaşandıktan sonra yapılan değerlendirme günümüz finans ve diğer yaşam sahalarında makul bir yaklaşım değildir. Siyasi istikrar-risk ölçümünü yapan uluslararası kuruluşların gecikmeleri ne akla ne hayatın akışına uygun değildir. Zaman farkının mantıklı izahı yoktur. Bu zaman aralığının değil daraltılması, kaldırılması, belli (siyasi) sektörde aşikâr hale gelmiş hususlarda öne geçilmesi gerekmektedir. İster disiplin ister ağ toplumu yaklaşımları olsun, etkinleşmesi gereken siyasi sürecin ederini belirlemenin objektifleştirilmesi-pozisyonu olan medyadan bağımsızlaştırılması ve zaman aralığının kaldırılmasıdır. Buna öne geçirme işlevi diyelim.

İki husus önemlidir: İlki siyasi sistemi 200’lük bir uluslara arası siyasi sistem destesinden çıkartmak. Kısaca modelin Türk siyasi sisteminin “tarihî-coğrafi-spesifik” özelliklerini sadece içermesi değil öne geçirmesi şarttır. İkincisi “etkinlik kazanmış gerçeklik” olarak özetleyebileceğimiz farklılaşmadır.

Halen siyasi analiz ağırlıkla 0- 1 modeli diyebileceğimiz somut gerçekleşme ve siyasi ederini tayinle ilerlenmektedir. Malumdur ki, siyasi süreç kati olarak gerçekleşmese bile etki yaratan unsurlarla cereyan etmektedir. Gerçekleşmese bile diğer siyasi aktörün siyasi pozisyonunu-algısını hatta tepkisini etkileyen ihtimal-muhtemel hususlar, ciddileşmese ya da katileşmese de siyasi hayatın vazgeçilmezleridir. Buna siyasi hayatın gerçekleşmeler değil iddialar üzerinden cereyanı diyelim. Bu iddiaların göz ardı edilmesi yoluyla yapılacak siyasi analiz kopukluk-kısmilik-mukayese edilemezlik kısaca başarısızlığa mahkûmdur.

Fovea Oberaza bu bakımdan 0-1 değil, negatif ya da pozitif yönde ihtimal-muhtemel-ciddi ve kati olarak 0,25- 0,50- 0,75 ve 1 kayıtlamasıyla çalışmaktadır. Gerçekleşmelere göre kayıtlar ıskat edilebilmektedir. Buna algı hassasiyetini artırma işlevi diyelim.

Kısaca fovea Oberaza,

• Önceden açıklanmış yazılı statüye bağlılık,
• Akademik denetime (anında) tâbi olma,
• Test edilmiş modele dayalılık, vd hususlar bir yana
• Sahicileştirme, Öne geçirme,
• Algı hassasiyetini artırma bakımından avantaj sahibidir